یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیپایگاه خبری یزدفردا"چه مزاجی دارید؟/یک متخصص داروسازی سنتی معتقد است: هر فردی دارای مزاج خاصی است و با شناخت مزاج خود می‌تواند با رعایت برخی نکات تغذیه‌ای و رفتاری متناسب با نوع مزاج خود، زندگی سالمی داشته باشد.
به گزارش ایسنا، دکتر محمدحسین فرزایی با بیان این که مزاج‌های بدن انسان به 9 دسته کلی تقسیم می‌شوند، اظهار کرد: مزاج‌های ساده که شامل مزاج گرم، سرد، مرطوب و مزاج خشک است.
این متخصص داروسازی سنتی افزود: مزاج‌های مرکب نیز شامل مزاج گرم و خشک، مزاج گرم و تر، مزاج سرد و خشک و مزاج سرد و تر است.
وی یادآور شد: مزاج مرکب دیگر مزاج «معتدل» است که به صورت فرضی است و حقیقتا وجود ندارد، زیرا در مزاج معتدل بدن انسان از کیفیات چهارگانه (گرمی، سردی، تری و خشکی) به صورت متناسب بهره‌مند است و هیچ یک از این کیفیات بر دیگری غلبه ندارند.
فرزایی خاطرنشان کرد: نکته‌ای که در این میان حائز اهمیت است اینکه گاهی اوقات مزاج گرم و خشک را (مزاج صفراوی)، مزاج گرم و تر را (مزاج دموی)، مزاج سرد و تر را (بلغمی) و نیز مزاج سرد و خشک را (مزاج سوداوی) می‌نامند که در حقیقت این یک غلط مصطلح است.
وی افزود: دلیل این مسئله آن است که اسامی فوق (صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی) مربوط به مزاج‌های عارضی (سوء مزاج‌ها) که در حالات بیماری در انسان عارض می‌شود، بوده و ربطی به مزاج طبیعی هر یک از انسان‌ها ندارد.
این متخصص داروسازی سنتی با بیان اینکه تنوع مزاج‌ها در افراد بطور معمول متناسب با تفاوت شیوه و رفتار خاص زندگی هر یک از انسان‌ها و همچنین طرز فکر و حالات روحی آنهاست، اظهار کرد: در حقیقت بر اساس مزاج هر فرد، رفتار و سبک زندگی و حالات روحی او قابل توجیه بوده و نوع مزاج می‌تواند در تدبیر امور مختلف زندگی شخصی و اجتماعی انسان‌ها مثمرثمر باشد.
وی تشخیص نوع مزاج را یک مبحث بسیار پیچیده در طب سنتی عنوان کرد و افزود: پارامترهای مختلفی از جمله ویژگی‌های جسمی و ظاهری، فیزیولوژیکی، رفتاری، همچنین روانی و عاطفی متعددی برای تشخیص نوع مزاج فرد دخیل هستند.
فرزایی تصریح کرد: در نتیجه به منظور تشخیص دقیق نوع مزاج هر فرد و شدت هر یک از کیفیت‌ها در بدن، بایستی به متخصصین طب سنتی مراجعه کرد، اما بطور کلی و بصورت بسیار ساده علایم عمومی وجود دارد که می‌توان از آنها در تشخیص نوع مزاج‌ها استفاده کرد.
این متخصص داروسازی سنتی در ادامه به تشریح علائم مزاج‌های مرکب پرداخت و تصریح کرد: افرادی که دارای مزاج گرم وخشک هستند عموما دارای علایمی از جمله چهره و رنگ چشم متمایل به زرد، خشکی دهان و بینی، زبان خشک و زبر، عطش زیاد، اشتهای کم و لاغری، از نظر فکری و روانی دارای توانایی درک صحیح مطالب ذهنی، کم‌خواب، تحریک پذیر، عصبانی و مضطرب، پوست گرم و دچار خشکی، دور چشم گود افتاده، خارش پوست، سردرد در هوای گرم و در مواقع عصبانیت، گزگز اندام‌ها و حس مطلوب در هوای خنک هستند.
این متخصص داروسازی سنتی خاطرنشان کرد: مشکلات و علائم این افراد در تابستان و همچنین در سنین جوانی تشدید می‌شود.
فرزایی اظهار کرد: تدابیر و نکاتی که افراد با مزاج گرم و خشک بایستی مد نظر داشته باشند شامل استفاده از میوه و سبزیجات تازه که البته دارای طبع مشابه مزاج آنها نباشد، استفاده از شرایط محیطی دارای هوای تازه و خنک (جنگل ها و فضاهای سبز)، مصرف بیشتر آب و مایعات (پرهیز از مصرف زیاد چای و قهوه به دلیل دارا بودن ترکیبات محرک)، انجام تمرینات تنفس عمیق و تمرکز ذهنی آرامبخش به منظور کاهش تنش‌های جسمی و روانی، فعالیت ورزشی متناسب و متعادل در فضاهای سبز، پرهیز از بی‌خوابی، پرهیز از هیجانات روانی و مصرف غذاهای دارای طبیعت سرد و مرطوب مانند خورش کدو، سوپ جو و اضافه کردن تمبر هندی و نارنج و غوره به غذاهای مصرفی است.
فرزایی علائم تشخیصی افراد دارای مزاج گرم و تر را نیز شامل رنگ پوست و چهره قرمز، حالت سنگینی سر و اندام‌ها، خواب زیاد (بیشتر در فصل بهار)، کش و قوس بدن و کشیدن دست‌ها به اطراف و خونریزی از نقاط مستعد (بینی و لثه) عنوان کرد.
وی تصریح کرد: همچنین افراد داری مزاج گرم و تر، خوش‌اخلاق هستند و باعث شادی دیگران شده، شجاع و فرمانبردار هستند و مزه دهان آنان به طور معمول شیرین است.
فرزایی خاطرنشان کرد: علایم مزاجی این افراد در فصل بهار شدت بیشتری می‌یابد و عارضه‌ها و مشکلات سردرد، پرخوابی، وجود خون در ادرار، خستگی، چاقی، تپش قلب، فشار خون و همچنین احتمال سکته قلبی در این افراد در فصل بهار بیشتر است.
وی تدابیر مورد نیاز افراد دارای این مزاج را برای حفظ سلامتی شان شامل پیاده روی صبحگاهی، مصرف نسبت مساوی از میوه جات، سبزیجات و گوشت در رژیم غذایی، مصرف غذاهای دریایی و همچنین غذاهای ترش عنوان کرد.
وی تصریح کرد: این افراد باید در رژیم غذایی از مواد با طبع گرم و تر اجتناب کرده، در شبانه روز بیش از 8 ساعت نخوابند، در فصل بهار حجامت کرده یا خون اهدا کنند، از انجام ورزش و فعالیت زیاد در هوای مرطوب اجتناب کرده و خشم، هیجان و تنش های روزانه خود را کنترل کنند.
این متخصص داروسازی سنتی در ادامه چهره سفید، پوست خنک و نرم و لطیف، افزایش چین خوردگی زیر چشم با بالارفتن سن، ترشح زیاد بزاق دهان، تشنگی‌کم، عضلات نرم و چربی زیر پوست زیاد، تنبلی، کندی حرکات، حوصله زیاد، راه رفتن آرام، حرف زدن آهسته، خوش خواب و حافظه ضعیف را از جمله علائم افراد دارای مزاج سرد و تر عنوان کرد.
به گفته فرزایی عوارض این افراد در فصل زمستان شدت بیشتری یافته و احتمال مشکلات و بیماری‌های ریفلاکس (ترش کردن)، آلرژی، سردرد، آلزایمر، صرع، پرخوابی، آسم، سینوزیت، التهاب و بزرگ‌شدن لوزه‌ها، شب‌ادراری، دردها و التهابات مفصلی در این افراد بیشتر است.
وی اظهار کرد: بنا بر توصیه طب سنتی افراد دارای این نوع مزاج به علت ضعف دستگاه گوارش بهتر است در هر وعده حجم غذایی مصرفی زیادی نداشته باشند و به عنوان میان وعده نیز بهتر است از مقداری میوه مانند سیب، گلابی و یا به استفاده کنند.
این متخصص داروسازی سنتی اظهار کرد: همچنین این افراد بهتر است از مواد غذایی مانند تخم‌مرغ و جگر به همراه ادویه، دارچین و زیره استفاده کنند.
وی از این افراد خواست تا از مصرف آب نیم ساعت قبل ازغذا تا یک ساعت بعد از غذا و نیز از مصرف مواد غذایی با طبع سرد در شب‌ها و بویژه فصل زمستان خودداری کنند.
فرزایی بر فعالیت جسمی منظم، پرهیز از خواب بیش از اندازه و کم‌تحرکی و نیز پرهیز از خوابیدن قبل از غروب آفتاب در این افراد تاکید کرد.
این متخصص داروسازی سنتی در ادامه لاغری، تعریق کف دست و پا، شور بودن دهان، تیرگی رنگ صورت، یبوست و پرخوری، مشکلات روحی- روانی مشخصی مانند وسواس و تردید، ضعف حافظه، تغییر عقیده و بی‌اعتمادی، پژمردگی روح و جسم، بی نشاطی و افسردگی، خودخوری، کابوس در هنگام خواب، اخلاق تند، بروز بیماری های آلزایمر، مشکلات پوستی مزمن و اختلالات گوارشی را از جمله علائم افراد دارای مزاج سرد و خشک عنوان کرد.
وی اظهار کرد: توصیه‌ها و تدابیری که این افراد بایستی همواره مدنظر قرار دهند شامل چرب کردن پوست در طی روز با روغن زیتون یا کنجد، استحمام با آب ولرم و ماساژ بدن با روغن‌های مناسب، مرطوب‌کردن بینی، انجام ورزش‌های ملایم مانند پیاده‌روی، سفر به مناطق مرطوب و معتدل و مصرف غذاهای رطوبت بخش و معتدل همچون گوشت بره و زرده تخم‌مرغ، خواب به موقع شبانه و میزان کافی خواب در شبانه‌روز، پرهیز از در معرض هوای سرد و خشک قرارگرفتن، پرهیز از مصرف غذاهای یخ‌زده، مانده و نیز کنسروی، پرهیز از بی‌خوابی و پرهیز ازتنهایی به مدت طولانی، غم و غصه شدید و در فکر فرو رفتن و نگرانی زیاد می‌باشد.
این متخصص داروسازی سنتی خاطرنشان کرد: این افراد باید بیشترین احتیاط را در فصل پاییز داشته باشند.
فرزایی این نکته را یادآور شد که هر اندازه مزاج یک انسان به حالت اعتدال، بصورتی که در بردارنده تعادل میان کیفیات اربعه (گرمی، سردی، تری و خشکی) در تمامی اندام‌ها و ارگان‌ها بوده، نزدیک تر باشد، سالم‌تر است و در شرایط فیزیولوژیک طبیعی‌تری خواهد بود و عملکرد ارگان‌های بدن او بطور صحیح و کامل‌تر انجام می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در مقابل هر اندازه در ارگان‌های مختلف بدن انسان یکی از اخلاط غلبه پیدا کرده و تعادل طبیعی ارگان‌های مختلف بدن، از مغز گرفته تا دستگاه گوارش یا سیستم قلبی و عروقی را بهم بزند، فرد مستعد بروز بیماری خواهد شد.
زبان انگلیسی به عنوان یک زبان جهانی یکی از مهم ترین ابزارهای ارتباطی برای استفاده از منابع و مآخذ علمی، پژوهشی و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفت، از اساسی‌ترین مهارت‌های مورد نیاز برای زندگی در جهان امروز است. گو اینکه باید به سمتی رفت که زبان فارسی به یک زبان علمی در سطح جهانی تبدیل شود اما فعلاً این، زبان انگلیسی است که زبان مفاهمه بین المللی است.
متأسفانه هر ساله در کشور میلیاردها ریال بودجه برای آموزش زبان انگلیسی دانشجویان و دانش‌آموزان در نظام‌های رسمی و غیررسمی آموزش هزینه می‌شود، اما همچنان بسیاری از آنان ناامیدانه در پی راهی برای یادگیری و بهره‌گیری از تلاش‌ها و هزینه‌های خود می‌گردند.
زبان شناسان و متخصصان زبان‌آموزی معتقدند، در نظام آموزشی کشور ما آن‌گونه که باید به یادگیری این زبان توجه لازم نمی‌شود و این در حالی است که ناکارآمدی نظام آموزشی یک کشور به ناکارآمدی نیروی انسانی وهدر رفتن منابع انسانی منجر می‌شود.
در این باره ایران گفت‌و‌گویی داشته با دکتر حسن بشیرنژاد دکترای زبان شناسی که مدت بیست سال است درآموزشگاه‌های وابسته به آموزش و پرورش و مؤسسات آموزش عالی کشور در دوره‌های کارشناسی و تحصیلات تکمیلی مشغول به تدریس است.
آقای بشیرنژاد لطفاً در مورد اهمیت فراگیری زبان انگلیسی توضیحاتی بفرمایید؟
اهمیت فراگیری زبان‌های خارجه و بویژه زبان انگلیسی بر کسی پوشیده نیست. در دنیای امروز و در عصری که رسانه‌های الکترونیکی و دیجیتال تمام مردم دنیا را به هم مرتبط کرده‌اند تسلط به یک زبان ارتباطی مشترک ضروری به نظر می‌رسد. با توجه به نقش و جایگاه زبان انگلیسی به عنوان یک زبان میانجی در ارتباطات بین‌الملل و با توجه به اینکه در بیش از چهل کشور دنیا به عنوان زبان رسمی (به تنهایی یا در کنار زبان بومی آن کشور) به رسمیت شناخته شده و با در نظر گرفتن این حقیقت که زبان آموزش، تجارت و دیپلماسی در بسیاری از کشورهاست، آشنایی با این زبان از ضروریات حضور موفق در دنیای کنونی است. از طرف دیگر، انگلیسی به عنوان زبان علم لازمه پیشرفت در حوزه‌های علم و فناوری است چرا که بیشترین تولیدات علمی به این زبان صورت می‌پذیرد.
به نظر شما زبان آموزی در کشور با چه مشکلاتی روبه‌رو است و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد؟
شاید درست نباشد که بگوییم برنامه آموزش زبان در کشور به طور کلی با مشکل مواجه است اما آنچه مسلم است این است که برنامه زبان آموزی در نظام آموزشی وابسته به آموزش و پرورش موفق عمل نکرده است و گواه آن میزان توانمندی و خروجی این نظام است. اگر بخواهیم مهم ترین مسائلی را که موجب ناکارآمدی برنامه آموزش زبان در نظام آموزشی ما شده‌اند نام ببریم باید به آغاز دیرهنگام زبان آموزی در مدارس، کافی نبودن زمان اختصاص یافته برای آموزش زبان، مناسب نبودن روش و محتوای آموزشی و سازگار نبودن آن با اهداف آموزشی تعریف شده، نبود انگیزه کافی در بین یادگیرندگان، توجه نکردن همزمان به مهارت‌های چهارگانه زبانی و برخی ضعف‌ها و ناتوانی‌های معلمان اشاره کرد.
آموزش زبان در کشورهای پیشرفته بر اساس چه متدهاو الگو‌هایی انجام می‌شود؟
در کشورهای پیشرفته متدها و الگو‌های آموزشی تا حدود زیادی تابع اهداف آموزشی است ولی به نظر می‌رسد امروزه روش‌ها و مواد آموزشی مورد استفاده در کشورهای دنیا عمدتاً همان‌هایی هستند که در کشور ما هم بویژه در بخش‌های خصوصی و آموزشگاه‌های زبان انگلیسی به کار گرفته می‌شوند. آنچه بین نظام رسمی آموزش زبان در آموزش و پرورش ما و سایر کشورها تفاوت ایجاد می‌کند علاوه بر روش‌ها و محتوای آموزشی، سن شروع آموزش و زمان اختصاص یافته به این امر است و همین مسائل موجب شده است که با وجود صرف زمان و هزینه‌های فراوان برای آموزش زبان انگلیسی در مدارس ما، فارغ‌التحصیلان عملاً از مهارت ابتدایی در برقراری ارتباط به زبان انگلیسی برخوردار نباشند. در حالی که در بسیاری از کشورهای جهان اهمیت زبان انگلیسی به حدی است که دانش‌آموزان در سنین قبل از15 سالگی به این زبان تسلط پیدا کرده و آن را مانند زبان مادری صحبت می‌کنند.
بر اساس بررسی‌ای که به مدت شش سال از 2007 تا 2012 میلادی در 60 کشور غیر انگلیسی زبان و روی 5 میلیون نفر صورت گرفت کشورهای سوئد، نروژ، هلند، استونی، دانمارک، اتریش و فنلاند حائز بالاترین رتبه‌ها در آموزش این زبان شده‌اند در حالی که کشور ما در جایگاه چهل و یکم بعد از ترکیه و امارات متحده عربی قرار گرفت.
در مورد نامناسب بودن محتوای کتاب‌های درسی هم توضیحاتی بفرمایید.
به طور کلی کتاب‌های درسی مقطع متوسطه با ناکارآمدی‌هایی روبه‌روست و هرچند بسیار دیر اما در مجموعه جدیدی که با عنوان prospect برای پایه هفتم و هشتم تهیه شده است تا حد زیادی این ناکارآمدی‌ها پوشش داده شده است. یکی از مشکلات کتاب‌های زبان انگلیسی متوسطه تمرکز آنها تنها روی مهارت خواندن و درک مفاهیم است که این رشد تک بعدی مهارت هم در عمل محقق نمی‌شود. متون درک مطلب از جذابیت و تازگی برخوردار نیستند و موضوعاتشان امروزی و در حوزه علایق نسل جوان امروزی نیستند. حدود دو دهه است که هیچ بازنگری و اصلاحی در این مجموعه انجام نشده است. تأکید بیش از حد بر آموزش گرامر آن هم به شیوه استقرایی این مجموعه را برای زبان آموزان خسته‌کننده ساخته است. ضمناً بسیاری از واژه‌هایی که در این مجموعه ارائه می‌شوند واژه‌های عمومی و رایجی نیستند که در ارتباط روزمره از کاربرد بالایی برخوردار باشند.
به نظر شما معلمان زبان تا چه حد در فراگیری زبان نقش دارند؟ در مورد ضعف معلمان زبان توضیحاتی بفرمایید.
معلم یکی از ارکان سه گانه مثلث برنامه آموزشی (یاد دهنده – یادگیرنده – مواد آموزشی) است. توانایی‌ها و مهارت‌های معلم از دو جنبه قابل بررسی است. نخست میزان توانمندی معلم در برقراری یک رابطه عاطفی و روانی مثبت با زبان آموزان به گونه‌ای که هم شخصیت وی و هم موضوع درسی‌اش مورد پذیرش و توجه زبان آموز واقع شود. در کنار آن مهارت‌های حرفه‌ای و تخصصی معلم حائز اهمیت است که خود دارای دو جنبه است؛ یکی مهارت‌های معلم در انتقال مفاهیم به شیوه‌ای درست، واضح و تأثیر‌گذار و دیگری دانش تخصصی او در مهارت‌های عمومی چهارگانه و مهارت‌های تخصصی اعم از روش‌ها و فنون تدریس، شیوه‌های صحیح سنجش و اندازه‌گیری و دانش زبان شناسی. در تمامی مواردی که گفته شد طبیعتاً ضعف‌هایی در معلمان ما وجود دارد. این ضعف‌ها در موارد نادری به این دلیل است که برخی معلمان فارغ‌التحصیل رشته زبان انگلیسی نیستند و در سطحی فراگیرتر به ضعف‌های نظام آموزش معلمان بر می‌گردد.
آیا به نظر شما ساعات اختصاص یافته به آموزش زبان کافی است؟ ساعات استاندارد یادگیری زبان چقدر است؟
قطعاً نه. زمان اختصاص یافته حتی برای اینکه شما برای رفع تکلیف هم کتاب درسی را به پایان برسانید کافی نیست تا چه رسد به آموزش درست زبان انگلیسی. این کمبود زمان در پایه‌های اول، دوم و سوم متوسطه بیشتر از پایه چهارم (پیش دانشگاهی سابق) مشهود است. در پایه اول هفته‌ای سه ساعت و در پایه‌های دوم و سوم هفته‌ای دو ساعت برای آموزش زبان اختصاص داده شده است که ساعت مفید مورد استفاده با در نظر گرفتن برنامه درسی مدارس و احتساب تعطیلات رسمی و غیر رسمی عملاً به کمتر از یک ساعت می‌رسد. واقع بینانه ببینیم این زمان باید تا دو یا سه برابر زمان فعلی افزایش یابد.
در چه سنی باید به آموزش زبان پرداخت و رعایت نکردن مراحل یادگیری چقدر می‌تواند در یادگیری تأثیر بگذارد؟
از دیدگاه روانشناسی و عصب شناسی زبان گفته می‌شود که بهترین سن برای یادگیری زبان دوم زیر سیزده سال است. این دوره سنی را دوره حیاتی critical period نامگذاری کرده‌اند و اعتقاد بر این است که در این مدت نیمکره‌های مغز بیشترین انعطاف‌پذیری را برای فراگیری زبان دوم دارند. متأسفانه ما دقیقاً در پایان این دوره برنامه آموزش زبان را آغاز می‌کنیم. این آغاز دیرهنگام با رعایت نکردن مراحل طبیعی زبان آموزی نیز همراه است. به عقیده من فراگیری زبان دوم تا جای ممکن باید به فراگیری زبان اول یا همان زبان آموزی کودک شبیه باشد. باید مهارت‌های دریافتی در اولویت باشند. گوش دادن قبل از صحبت کردن و خواندن قبل از نوشتن. اینکه ما از مهارت خواندن و صحبت کردن آغاز کنیم یعنی مراحل طبیعی یادگیری را لحاظ نکرده ایم. البته در مجموعه جدیدی که برای پایه هفتم و هشتم در سیستم جدید تهیه شده تا حد بسیار زیادی این ضعف‌ها پوشش داده شده است و امیدوارم که ادامه این مجموعه نیز موفق و کارآمدتر از قبل ظاهر شود.
منبع: روزنامه ایران