یزدفردا | نسخه چاپی | گروه شیدا سپیده : شاهکاری از گروه شیدا:دانلود کنید : ایران ای سرای امید . با صدای شهرام ناظری

گروه شیدا سپیده : شاهکاری از گروه شیدا:دانلود کنید : ایران ای سرای امید . با صدای شهرام ناظری

یزدفردا :به بهانه مطرح شدن نام استاد آواز ایران در یزد بدندیدیم مطلبی که یاد آور خاطرات گذشته های موسیقی ایران است با هم مرور نمائیم

کاوه:قصد دارم در این پست و چند پست آینده ، به بررسی وضعیت گروه نوازی در ایران بپردازم . شناخت گروه های بزرگ و تاثیر گذار بر موسیقی ایرانی و آشنایی با آثارشان ، راه را برای نقد صحیح آنان هموارتر میسازد . از آنجا که میخواهم این مطالب ، تحلیل درستی از جریان گروه نوازی حاکم بر موسیقی ایرانی بوده و صرفا نظر شخصی من نباشد ، از دوستانی که میتوانند مرا در تکمیل این نوشته ها ، یاری دهند ، کمک میطلبم .

بررسی این گروهها ، هیچ ترتیب خاصی ندارند . مطمئن باشید هیچ گروهی از قلم نمی افتد . تعداد گروههای ماندگار در موسیقی ما آنقدر زیاد نبوده اند که حال برای به یاد آوردن نام آنها مشکلی داشته باشیم . در اولین بررسی به گروه شیدا میپردازیم . گروهی که چند سال ، از فعال ترین گروه های موسیقی ایرانی بوده و حال چندسالیست که خاموش ترین آنها نیز هست .

گروه شیدا

گروه شیدا در سال 1353 ، توسط محمدرضا لطفی و به یاری هوشنگ ابتهاج تاسیس شد . علاوه بر لطفی ، عبدالنقی افشارنیا نوازنده نی ، پشنگ کامکار نوازنده سنتور ، مجید درخشانی نوازنده تارباس ، اسماعیل صدقی آسا نوازنده عود ، زیدالله طلوعی نوازنده تار ، هادی منتظری و رضا منظمی نوازندگان کمانچه ، بیژن کامکار نوازنده رباب و دف و ارژنگ کامکار نوازنده تنبک ، اعضای این گروه بودند .

نخستین فعالیت های گروه ، بازسازی و اجرای آثار آهنگسازانی چون شیدا ، عارف ، امیر جاهد ، درویش خان و ... بود . بیشتر این آثار به صورت مونوفون (تک صدایی) و به سبک قاجار اجرا میشدند . پیشتر آهنگسازانی چون فرامرز پایور ، به اجرای آثار گذشتگان ، پرداخته بودند ؛ با این تفاوت که پایور با سلیقه خاص خود به تنظیم این آثار میپرداخت .

البته اجرای مونوفون آثار را نمیتوان یک ویژگی صرفا منفی دانست . این فرم از موسیقی نیز جایگاه خاص خود را دارد و البته سالها تفکر حاکم برموسیقی ایرانی نیز بوده است .

"چهره به چهره" از نخستین آثار این گروه بود . اجرای دستگاهی مانند نوا که سالها دست نخورده مانده بود ، از ابتکارات این گروه بود . حضور تفکر جوان و نو در گروه شیدا ، در سازبندی گروه نیزموثر افتاد و سبب شد تا سازهایی مانند دف و بمتار نسبت به قبل نقش پررنگ تری در اجراها داشته باشند .

با نزدیک شدن به انقلاب ، انگیزه های سیاسی نیز به تفکرات اعضای گروه شیدا افزوده شد .

حال شیدا ، وارد مرحله جدیدی از زندگی خود میشود . گروه های عارف وشیدا ، آثار بی نظیری در چاوش خلق کردند .

چرا شیدا موفق بود

وجود تفکر جمعی حاکم بر گروه ، انگیزه های ارزشمند اعضای آن ، داشتن صداقت و شخصیت هنری ، منجر به این میشد که احساس کنیم موسیقی ایرانی ، میخواهد فریادی بزند نو . این دلائل سبب میشد تا هیچکسی از زیرزمین بدبو به عنوان محل تمرین ایراد نگیرد .

(تابلوی گروه شیدا : اثر زیبای ایمان ملکی)

تابلویی زیبا از هنرمند نقاش ، ایمان ملکی

نقش گروه شیدا در چاوش :

چاوش 1 : به ياد عارف ... محمدرضا شجريان . محمدرضا لطفي . گروه شيدا
چاوش 2 : برادر بيقراره . آن زمان كه بنهادم سر به پاي آزادي ... شجريان . شهرام ناظري . لطفي . گروه شيدا
چاوش 3 : سواران دشت اميد . گروه شيدا به سرپرستي حسين عليزاده
چاوش 4 : مرا عاشق . شهرام ناظري . گروه شيدا و عارف .. آهنگسازان : محمدرضا لطفي و پرويز مشكاتيان
چاوش 5 : گروه شيدا و عارف . هنگامه اخوان .
چاوش 6 : سپيده . محمدرضا شجريان . محمدرضا لطفي و گروه شيدا
چاوش 7 : سالگرد انقلاب . شجريان . شهرام ناظري . گروه شيدا و عارف
چاوش 8 : كاروان شهيد . شهرام ناظري و سيما بينا . گروه شيدا به سرپرستي محمدرضا لطفي .
چاوش 9 : جان جان . محمدرضا شجريان . محمدرضا لطفي . گروه شيدا
چاوش 10 : به ياد طاهرزاده . گروه شيدا و عارف . محمد رضا لطفي . صديق تعريف

سپیده : شاهکاری از گروه شیدا:دانلود کنید : ایران ای سرای امید . با صدای شهرام ناظری

سپیده ، اولین کنسرت پس از انقلاب است که در آذرماه سال 1358 در دانشگاه ملی و تالار وحدت اجرا شد . استفاده از فرم مدرن تر آهنگسازی و تنظیم نسبت به آثار قبلی گروه شیدا ، کاملا مشهود است . این اثر ، با صدای شجریان ، مطمئنا از ماندگارترین آواهای این سرزمین خواهد بود (به نظر من سپیده از معدود آثار موسیقی ایرانی است که تمام وجود گروه را میتوان در آن حس کرد)

البته این اثر با خوانندگی شهرام ناظری ، نیز اجرا شده است . ایشان نیز انصافا خوب خوانده اند . به دلیل نوسانات و اشکالات ویدئوی این اثر ، مجبور به اپلود فایل صوتی آن شدم .

شهرام ناظری در کنسرت سپیده

دانلود کنید : ایران ای سرای امید . با صدای شهرام ناظری

آغاز انحطاط گروه

با گذشت زمان و کم رنگ شدن انگیزه های انقلابی و البته دلائل دیگر ، فعالیت گروه شیدا روز به روز کم تر شد . در سال 1362 آقای لطفی از ایران رفتند . دیگر از شیدایی که نه لطفی در آن وجود داشت و نه هوشنگ ابتهاج (سایه ای که برای گروه ارزشمند بود )، چه انتظاری میشد داشت . در نبود لطفی ، پشنگ کامکار ، به عنوان سرپرست گروه معرفی شد . در این مقطع ، از این گروه آثاری مانند فراق و گلگشت با صدای صدیق تعریف منتشر شد .

با شکل گیری گروه کامکارها و با توجه به اینکه ، پشنگ کامکار سرپرست گروه شیدا بود و همچنین تعدادی از افراد این خانواده ، در گروه شیدا بودند ، زمانی برای فعالیت خانواده کامکار در شیدا باقی نمی ماند و عملا گروه شیدا به حالت تعطیل درآمد .

با بازگشت لطفی به ایران در سال 1376 ، اعضای گروه مجالی برای دیدار دوباره می یابند . اما دیگر از آن احساسات صادقانه خبری نیست . نان و آب ، حرف اول را میزدند .

گروه شیدا در آن سال ، پس از سکوتی طولانی ، فعالیت خود را از سرمیگیرد . با این تفاوت که تعدادی از اعضای گروه عوض شده اند . گروه ، تعدادی کنسرت با عنوان یادواره نورعلی برومند اجرا کرد .

البته این اجراها دوامی نداشت . لطفی به آمریکا رفت و درخشانی به آلمان . گروه نیز تا بازگشت مجدد لطفی به ایران خاموش ماند . درچند ماه اخیر خبرهایی شنیده ایم که حکایت میکرد از تمرین های دوباره گروه شیدا .

آیا ممکن است گروهی مانند شیدای 1358 ببینیم ؟ با وجود اینکه همیشه آدم خوش بینی بوده ام ؛ اما بعید میدانم .

منبع :وبلاک دل آواز

یزدفردا